معرفی ترکیـه

تُرکیـه (به ترکی استانبولی: تاکید رئیس مرکز امور مذهبی ترکیه بر ایجاد تقویم واحد اسلامی Türkiye) با نام رسمـی جمـهوری ترکیـه (به ترکی استانبولی: Türkiye Cumhuriyeti)، تاکید رئیس مرکز امور مذهبی ترکیه بر ایجاد تقویم واحد اسلامی کشوری اوراسیـایی هست که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی یـا آسیـای کوچک درون جنوب باختر آسیـا و خاورمـیانـه واقع هست و بخش کوچکی نیز بـه نام تراکیـه درون منطقهٔ بالکان (منطقه‌ای درون جنوب خاور اروپا) قرار دارد.

ترکیـه درون خاور با کشورهای ایران، جمـهوری آذربایجان (نخجوان)، ارمنستان، و گرجستان؛ درون جنوب خاوری با عراق و سوریـه؛ و در شمال باختری (بخش اروپایی) با بلغارستان و یونان همسایـه‌است. تاکید رئیس مرکز امور مذهبی ترکیه بر ایجاد تقویم واحد اسلامی همچنین ترکیـه از شمال با دریـای سیـاه، از باختر با دو دریـای کوچک مرمره و اژه، و از جنوب باختر با دریـای مدیترانـه مرز آبی دارد. تاکید رئیس مرکز امور مذهبی ترکیه بر ایجاد تقویم واحد اسلامی دو تنگهٔ راهبردی بسفر و داردانل نیز درون اختیـار ترکیـه است.

پهناوری ترکیـه ۷۸۳٬۵۶۲ کیلومتر مربع (۳۷ام) است. ترکیـه کشوری کوهستانی و نسبتاً پرباران است. شکل این کشور مانند یک مستطیل هست که از سوی خاور و باختر امتداد یـافته‌است. ترکیـه با قرار گرفتن درون یکی از حسّاس‌ترین مناطق جهان، دارای موقعیّت جغرافیـایی راهبردی و بسیـار خوبی هست و گذرگاه جنوب باختر آسیـا و اروپا بـه شمار مـی‌آید و کشورهای بسیـاری، بـه ویژه ایران از خاک ترکیـه به منظور ترانزیت کالا و انرژی استفاده مـی‌کنند. . ترکیـه از آب و هوای خوب و جلگه ای برخوردار هست و مکان های جالب و دیدنی دارد بـه دلیل همـین سالانـه تعداد زیـادی توریست بـه آنجا مسافرت مـیکنند.

جمعیت ترکیـه حدود ۷۶ مـیلیون نفر (برآورد ۲۰۱۳) مـی باشد، کـه حدوداً ۷۵ که تا ۸۵ درصد مردم سنی و ۱۵ که تا ۲۵ درصد هم علوی هستند. حکومت ترکیـه لائیک هست ولی بسیـاری از مردم بـه دین اسلام پایبند هستند و عید فطر و عید قربان درون این کشور تعطیل رسمـی است. همچنین درون ترکیـه حدود ۷۰٪-۷۵٪ درصد مردم ترک، ۱۸٪ درصد کرد و ۷٪-۱۲٪ را سایر باشندگان قومـی ترکیـه تشکیل مـی‌دهند.[۱]

زبان رسمـی ترکیـه، ترکی (استانبولی) هست که درون گذشته با خط عربی (عثمانی) نوشته مـی‌شد و از زمان تشکیل جمـهوری ترکیـه توسط آتاترک درون سال ۱۳۰۲ هجری خورشیدی (۱۹۲۳) با خط لاتین نوشته مـی‌شود. ترکیـه درون مـیانـه دو فرهنگ شرقی و غربی قرار دارد هرچند فرهنگ این کشور بـه شرق بسیـار نزدیکتر هست تا بـه غرب.

ترکیـه با نام امپراتوری عثمانی درون چند سدهٔ گذشته، بخش‌های بزرگی از خاورمـیانـه و جنوب خاوری اروپا را درون دست داشت. که تا اینکه بعد از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، جمـهوری ترکیـه بـه رهبری مصطفی کمال پاشا آتاترک درون سال ۱۳۰۲ (۱۹۲۳) تأسیس شد.

مناطق طبیـــعی

ترکیـه بـه هفت منطقه جغرافیـایی تقسیم مـی‌شود:

منطقه آناتولی شرقی(Eastern Anatolian) (DoguAnadolu)

مناطق شرقی کشور را درون بر مـی‌گیرد و مرتفع‌ترین و ناهموارترین منطقه ترکیـه محسوب مـی گردد. این منطقه با مساحت 163هزار کیلومترمربع یزرگترین منطقه درون ترکیـه مـی باشد؛ ولی نسبت بـه سایر مناطق ترکیـه، تراکم جمعیت کمتری دارد. آب‌وهوای این منطقه نیز معتدل قاره‌ای است. کوه آرارات(Mount Ararat) بلندترین کوه ترکیـه درون این منطقه قرار دارد. همچنین، دو رود مـهم دجله(Tigris)و فرات(Euphrates)از این منطقه سرچشمـه مـی‌گیرند.

منطقه فلات آناتولی مرکزی(Central Anatolian Plateau)(IcAnadolu)

شامل دره‌هایی هست که ساحل اژه را از فلات آناتولی جدا مـی‌سازد و در مرکز ترکیـه قرار دارد. مساحت این منطقه 151هزار کیلومترمربع و آب‌وهوای آن نیمـه‌خشک قاره‌ای است. معمولا درون طول سال، بارندگی درون این منطقه کم است. آنکارا، پایتخت ترکیـه، درون این منطقه قرار دارد.

منطقه دریـای سیـاه(Black Sea)(Karadeniz)

شامل مناطق ساحلی شمال کشور هست و درون جنوب دریـای سیـاه قرار دارد. این منطقه بـه صورت کمربندی درون بالای ترکیـه قرار گرفته است. مساحت این منطقه 141هزار کیلومترمربع هست و 1/18درصد از ترکیـه را درون بر مـی‌گیرد. این منطقه، تنـها منطقه درون کشور هست که مردم روستانشین آن بیش از مردم شـهر نشین‌اند. این منطقه آب‌وهوای اقیـانوسی دارد. درون ساحل، تابستان‌ها گرم و مرطوب و زمستان‌ها سرد و مرطوب است. همچنین این منطقه درون مقایسه با دیگر مناطق ترکیـه بیشترین مـیزان بارندگی را درون طول سال دارد.

منطقه مدیترانـه(Mediterranean)(Akdeniz)

شامل سواحل دریـای مدیترانـه درون جنوب است. مساحت این منطقه 120هزار کیلومتر مربع است. آب‌وهوای آن درون ساحل مدیترانـه‌ای هست و تابستان‌هایی گرم و خشک و زمستان‌هایی سرد و مرطوب دارد. آب‌وهوای مناطق داخلی قاره‌ای هست و تابستان‌هایی گرم و خشک و زمستان‌هایی سرد و برفی دارد. شـهر آنتالیـا درون این منطقه قرار گرفته است.

منطقه اژه(Aegean)(Ege)

این منطقه با مساحت 79هزار کیلومترمربع درون غرب کشور قرار گرفته است. منطقه اژه آب‌وهوای مدیترانـه‌ای و معتدل دارد. درون طول ساحل، تابستان‌ها گرم و خشک و زمستان‌ها معتدل و سرد است. درون مناطق داخلی تابستان‌ها گرم و خشک و زمستان‌ها سرد و همراه با بارش برف است. شـهر ازمـیر درون این منطقه قرار دارد.

منطقه جنوب شرقی آناتولی(South Theastern Anatolia) (GuneydoguAnadolu)

در شمال سوریـه و عراق و در جنوب شرقی ترکیـه قرار دارد. مساحت این منطقه 75هزار کیلومترمربع است. این منطقه تحت تاثیر آب‌وهوای قاره‌ای و مدیترانـه‌ای قرار دارد و از قدیم یکی از مـهم‌ترین نواحی کشاورزی کشور بوده و حدود 20درصد از آن زمـین‌های کشاورزی است. رود دجله و فرات از این منطقه مـی‌گذرد و به ترتیب بـه سمت عراق و سوریـه جاری مـی‌شوند.

منطقه تراس و سرزمـین‌های مرزی دریـای مرمره

(Thrace and The Borderlands of the sea marmara) (Marmara)

شامل بخش اروپایی ترکیـه یـا بـه عبارت دیگر، منطقه تراس و سرزمـین‌های مجاور دریـای مرمره درون شمال غربی کشور مـی‌شود. مساحت این منطقه درون حدود 67هزار کیلومترمربع است. این منطقه کوچکترین و در عین حال پرجمعیت‌ترین منطقه درون ترکیـه مـی‌باشد. تابستان‌های این منطقه گرم و مرطوب و زمستان‌های سرد و گاهی اوقات با بارش برف همراه است. بخش شرقی این منطقه، کوهستانی و بلندترین نقطه آن کوه اولوداغ(Uludag)با ارتفاع 2543متر است. شـهر استانبول درون این منطقه قرار گرفته است.

آب‌وهــــوا

بهترین فصل به منظور سفر بـه ترکیـه بهار و پاییز است. درون این فصل هوا نـه زیـاد گرم و نـه زیـاد سرد است. وجود پستی و بلندی درون ترکیـه باعث ایجاد تفاوت‌های آب‌وهوایی درون بین مناطق این سرزمـین شده است. بـه طور کلی، ترکیـه چهار منطقه آب‌وهوایی دارد:

سواحل جنوب و سواحل غرب با آب‌و هوایی مدیترانـه‌ای؛

سواحل دریـای سیـاه با تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی معتدل و مرطوب؛

بخش‌های شرق و شمال شرقی ترکیـه با آب‌وهوایی کوهستانی؛

بخش‌های مرکزی فلات آناتولی با آب‌وهوایی نسبتا خشک قاره‌ای.

در طول سردترین ماه‌های زمستان، دی و بهمن، اختلاف زیـادی مـیان درجه حرارت ناحیـه‌های ساحلی از جمله سواحل جنوب، سواحل غرب و سواحل دریـای سیـاه و منطقه‌های سرد داخلی مشاهده مـی‌گردد. درون نواحی مرتفع شرقی زمستان‌ها طولانی‌تر و سردتر است. درون نواحی کوهستانی و شمالی ترکیـه باران بـه مقدار زیـاد و به طور منظم مـی‌بارد؛ ولی هرچه از سمت مغرب بـه سمت مشرق مـی‌رویم از مقدار باران کاسته مـی‌شود. گرم‌ترین تابستان کشور درون آناتولی جنوب شرقی است. مـیزان بارندگی درون فلات آناتولی حدود نصف نواحی ساحلی است. بـه طورکلی، این مـیزان بارندگی مربوط بـه ماه‌های اکتبر و آوریل است. بیشتر مواقع، درون زمستان این بارش بـه صورت برف درون مـی‌آید.

کوه‌هـــا

سرزمـین ترکیـه، فلاتی مرتفع هست و کوه‌های آن متعلق بـه دوران سوم زمـین‌شناسی هستند. بخش آسیـایی ترکیـه شامل کمربندی از سلسله‌ کوه‌های جوان با ارتفاع متوسط 1100متر از سطح دریـا هست که این ارتفاعات مشرف بر نواحی داخلی هستند و بخش‌های مرکزی نسبتا هموار را احاطه کرده‌اند. تعدادی از بلندترین کوه‌های ترکیـه عبارتند از:

آرارات یـا آغری(Ararat)(Agri)

کوه آرارات دو قله آتشفشانی غیرفعال بـه نام‌های آرارات بزرگ(Greater Ararat) و آرارات کوچک(Lesser Ararat) دارد. آرارات بزرگ، بلندترین قله ترکیـه است. کوه آرارات درون شمال شرقی کشور ترکیـه، درون ایـالت آغری(Agri) و در مرز ایران، جمـهوری آذربایجان و ارمنستان، قرار دارد. این کوه درون قرآن، کوه جودی نامـیده شده است.

رشکو(Resko) یـا آلدروک(Uludoruk)

این قله، بلندترین قله کوه جیلو(Cilo) درون ایـالت هاکاری(Hakkari)است. این کوه درون نزدیکی استان آذربایجان غربی درون ایران قرار دارد.

سبحان(Suphan) (suphan)

کوه آتشفشانی غیرفعالی هست که درون شمال غربی دریـاچه وان(Van) قرار دارد. این کوه، دومـین کوه بلند آتشفشانی ترکیـه، بعد از آرارات، است.

کاچکار(Kackar) (Kackar)

این کوه درون ایلت ریزه(Rize)، درون شمال شرقی کشور، قرار دارد. بـه خاطر زیبایی این کوه بـه آن عروس قلل ترکیـه درون سواحل دریـای سیـاه مـی‌گویند.

ارجیس(Erciyes)

این کوه آتشفشانی درون 25کیلومتری جنوب ایـالت قیصریـه(Kayseri)، تقریبا درون مرکز ترکیـه، قرار دارد و بلندترین کوه درون آناتولی مرکزی محسوب مـی گردد.

رودهــــا

رودهای بسیـار زیـادی درون ترکیـه جریـان دارند. این رودها از کوه‌های مختلف سرچشمـه مـی گیرند و پس از گذشتن از ترکیـه و بعضی از کشورهای همسایـه بـه دریـاهای اطراف مـی‌ریزند. لازم بـه ذکر هست که تمام رودهای ترکیـه، بـه غیر از دو رود، از ترکیـه سرچشمـه مـی‌گیرند: اورونتس(Orontes) یـا نـهرالعاصی از لبنان و ماریتسا(Maritsa)یـا اِورُس یـا مِریچ از بلغارستان سرچشمـه مـی‌گیرند. قزل‌ایرماق(Kizilirmak)، بلندترین رودخانـه ترکیـه هست و بـه دریـای سیـاه مـی‌ریزد. بیشترین کاربرد این رود درون تولید انرژی برق‌آبی(هیدروالکترونیک) است.

دجله(Tigris) و فرات(Euphrates) کـه از جنوب شرقی ترکیـه، رشته کوه توروس، سرچشمـه مـی‌گیرند؛ بـه خلیج فارس مـی‌ریزند(دجله بعد از ترکیـه بـه کشور عراق جاری مـی‌شود، ولی فرات مسیری نسبتا طولانی را درون سوریـه طی مـی‌کند و سپس وارد عراق مـی‌شود).

ارس(Aras) کـه از منطقه ارزروم سرچشمـه مـی‌گیرد؛ از مرز ترکیـه، نخجوان، جلفا و ارمنستان مـی‌گذرد و پس از گذر از مرز ایران و جمـهوری آذربایجان وارد جمـهوری آذربایجان شده و به رودخانـه کورا مـی‌پیوندد و در نـهایت بـه دریـای خزر مـی‌ریزد. این رود درون سال 1813 مـیلادی و در پی عهدنامـه ترکمنچای بـه عنوان مرز ایران و روسیـه برگزیده شد.

دریـاچـــه‌ها

ترکیـه، حدود 65دریـاچه کوچک و بزرگ، با مساحت کلی نـه هزار کیلومترمربع، دارد. بیشتر دریـاچه‌های این کشور آب شیرین هستند و تنـها تعداد کمـی از آنـها آب شورند. از نظر تعداد و حجم آب، دریـاچه‌های آناتولی شرقی بالاترین مـیزان ذخیره آبی را دارند. دریـاچه آب‌شور وان(Van)، بزرگ‌ترین دریـاچه ترکیـه، درون این قسمت واقع شده است. دریـاچه‌های زیـادی نیز درون مناطق غربی کشور قرار گرفته‌اند کـه دریـاچه‌های بیشـهر(Beysehir) و اگیردیر(Egirdir) از آن جمله‌اند.

در مناطق نزدیک بـه دریـای مرمره، دریـاچه‌های ساپانجا(Sapanca)، ایزنیک(Iznik)، الوباط(Uluabat)، مانیـاس(Manyas)، ترکوس(Ter)، کوچیک چکمسه(Kucukcekmece) و بیوک چکمسه(Buyukcekmece) قرار گرفته‌اند.

دریـاچه نمک(Lake Tuz)، دومـین دریـاچه بزرگ ترکیـه، درون آناتولی مرکزی قرار گرفته است. آب این دریـاچه بسیـار شور و غلظت نمک آن بسیـار بالاست.

دریـاچه‌های مصنـوعی

با احداث سدهای مختلف، دریـاچه‌های مصنوعی جدیدی نیز بـه جمع دریـاچه‌های موجود درون ترکیـه اضافه شده است. هدف از احداث این دریـاچه‌ها، تولید انرژی برق‌آبی و همچنین جمع‌آوری آب به منظور کشاورزی و دیگر مقاصد بوده است. درون حال حاضر سدهای عظیم دیگری نیز درون دست احداث هستند و در چند سال آینده دریـاچه‌های مصنوعی دیگری درون ترکیـه ایجاد خواهند شد.

دریـاهـــا

دریـای مدیترانـه(Mediterranean) (Akdeniz)

بخشی از آن درون جنوب ترکیـه قرار دارد. این دریـا درون مـیان سه قاره آفریقا، آسیـا و اروپا قرار گرفته هست و از لحاظ کشتیرانی و حمل و نقل جز مـهمترین دریـاهای جهان بـه شمار مـی‌رود.

دریـای سیـاه(Black) (Karadeniz)

در شمال ترکیـه قرار گرفته است. دیگر کشورهایی کـه در اطراف دریـای سیـاه قرار گرفته‌اند، شامل بلغارستان، رومانی، روسیـه، اوکراین و گرجستان است.

دریـای اژه(Aegean) (Ege)

در غرب کشور، بین یونان و ترکیـه، قرار گرفته هست و درون واقع بخشی از دریـای مدیترانـه است.

دریـای مرمره(Marmara)

دریـای داخلی درون شمال غربی کشور است. این دریـا از شمال بـه وسیله تنگه بسفر(Bosphorus)، با حداکثر گودی 120متر و حداقل عرض 6/0 کیلومتر، بـه دریـای سیـاه و از جنوب بـه وسیله تنگه داردانل(Dardanelles)، با حداکثر گودی 105متر و حداقل عرض 3/1 کیلومتر، بـه دریـای اژه درون جنوب ترکیـه متصل مـی‌شود. این دو تنگه، دریـای سیـاه را بـه دریـاهای آزاد متصل مـی‌کند. درون حقیقت جداکننده بخش آسیـایی ترکیـه از بخش اروپایی آن هستند.

جزیــــره‌ها

در دریـای مرمره و اژه جزایری وجود دارد کـه متعلق بـه کشور ترکیـه هستند. برخی از این جزایر از جنبه‌های مختلف مانند گردشگری و اقتصادی اهمـیت دارند. مـهم‌ترین آنـها عبارتند از:

گوکسیدا(Gokceada)

بزرگترین جزیره ترکیـه گوکسیدا یـا ایمبروس(Imbros) نام داردکه درون شمال دریـای اژه و در ورودی خلیج ساروس(Saros)، غربی‌ترین نقطه ترکیـه قرار دارد. بخشی از این جزیره پوشیده از درخت است.

جزیره مرمره(Marmara)

بزرگترین جزیره درون دریـای مرمره هست و درون گذشته پروکنسوس(Proikonnesos) نام داشت. علت برتری این منطقه، نسبت بـه سایر مناطق، وجود معادن غنی نوعی خاص از سنگ مرمر است.

جزایر پرنسس(Princes’ Islands) (PrensAdalari)

جزایر پرنسس یـا آدالر، با مساحتی درون حدود یـازده کیلومترمربع، شامل نـه جزیره درون نزدیکی سواحل آسیـایی استانبول و در مـیانـه دریـای مرمره است. این نـه جزیره بـه صورت حلقه‌های زنجیر درون امتداد هم، قرار گرفته‌اند. پنج جزیره از آنـها مس و چهار جزیره غیرمس است. درون بین این جزایر جزیره بیوکادا(Buyukada)، بـه معنی جزیره بزرگ، با وسعت 46/5 کیلومترمربع از همـه وسیع‌تر است. اگرچه این جزیره از نظر مساحت کوچک است؛ اما گردشگران زیـادی از جمله ایرانیـان از آن دیدن مـی‌کنند.

تنگـــه‌ها

تنگه‌های ترکیـه شامل تنگه بسفر یـا قرمز و تنگه داردانل یـا زرد مـی‌شود. این تنگه از یک طرف، دریـای سیـاه را بـه دریـای مرمره(بُسفر) و از طرف دیگر دریـای اژه را بـه دریـای مدیترانـه(داردانل) متصل مـی‌کند و مرز بین قاره اروپا و آسیـاست.

بُسفر یـا تنگه استانبول، باریک‌ترین تنگه جهان هست و حدود 30 کیلومتر طول و در حدود700 متر عرض دارد. سال ساخت این تنگه بـه 5600 سال قبل از مـیلاد مسیح برمـی‌گردد. درون مرکز آن، جهت آب درون سطح از طرف دریـای سیـاه بـه طرف دریـای مرمره درون حرکت است؛ اما درون زیر این سطح، جریـان آبی برخلاف این جهت جریـان دارد. از نظر استراتژیظامـی این تنگه اهمـیت بسیـاری دارد.

در تمام جهان تنگه داردانل را با این نام مـی‌شناسند؛ اما درون ترکیـه بـه آن چاناک‌قلعه(CanakkaleBogazi) هم مـی‌گویند. این مسئله بـه این خاطر هست که استانی با همـین نام درون نزدیکی این تنگه قرار گرفته است. داردانل 68کیلومتر طول و 2/1کیلومتر عرض دارد. آب درون این تنگه درون دو جهت جریـان دارد؛ درون سطح آب از دریـای مرمره بـه اژه و در لایـه پایین درون جهت معدر حرکت است.

تنگه بُسفر از نظر مـیزان رفتوآمد دومـین تنگه درون جهان هست و دولت ترکیـه درون نظر دارد بـه منظور کاهش حجم ترافیکی آن، پروژه کانال آبی استانبول را، درون صدمـین سالگرد جمـهوری ترکیـه، درون سال 2023، بـه بهره‌برداری برساند.

خلیــــج‌ها

در شمال و جنوب ترکیـه، رشته کوه‌ها موازی با خط‌های ساحلی هستند؛ بنابراین درون این قسمت‌هاتعداد بسیـار کمـی خلیج ایجاد شده هست و اکثر خلیج‌های ترکیـه درون غرب کشور، دریـای اژه و مرمره، قرار دارد.

خلیج فتحیـه(Fethiye)، خلیج آنتالیـا(Antalya)، خلیج اسکندرون(Iskenderun) و خلیج مرسین(Mersin) شاخه‌هایی از دریـای مدیترانـه هستند.

از خلیج‌های دریـای اژه هم مـی‌توان خلیج گوکوا (Gokova) یـا خلیج کرمـه(Kerme)، خلیج ساروس(Saros)، خلیج کانداریل(Candaril)، خلیج ازمـیر(Izmir) و خلیج ادریمـیت(Edremit) را نام برد.همچنین، خلیج گملیک(Gemlik) شاخه‌ای از دریـای مرمره است.

گلدن هورن(Golden Hron)(Halic) یکی از بنادر طبیعی حهان هست و طول آن 5/7کیلومتر، عرض آن 750متر و حداکثر عمق آن 35متر مـی‌باشد. این خلیج درون مـیانـه شـهر استانبول قرار گرفته و آن را بـه دو قسمت تقسیم مـی‌کند و با دریـای مرمره تشکیل یک شبه جزیره را مـی‌دهد. محل اتصال این خلیج بـه دریـای مرمره، مدخل ورود تنگه بُسفر بـه دریـای مرمره است. این خلیج بخاطر زیبایی و همچنین تاریخچه‌اش توجه بسیـاری از مسافران را بـه خود جلب کرده است.

پوشش گیــــاهی

تنوع جغرافیـایی و آب‌وهوایی ترکیـه باعث به‌وجود آمدن زیستگاه‌های مختلف و در نتیجه پوشش گیـاهی متنوع شده است. بـه عنوان مثال درون ترکیـه حدود سی گونـه گندم وحشی وجود دارد و تا سال2000 حدود 9300 گونـه از گیـاهان آونددار(Vascular) درون ترکیـه شناسایی شد. درون حدود 6/30 درصد از گونـه‌های گیـاهی ترکیـه بومـی این کشور و جزایر اژه هستند.

ترکیـه از جمله کشورهایی هست که از نظر کشاورزی خودکفاست و صادرات متنوعی هم دارد. حدود دوپنجم از زمـین‌های ترکیـه، اراضی قابل کشت و زرع مـی‌باشد و بیش از یکدوم از این زمـین‌ها بـه کشت غلات اختصاص دارد. حدود یک‌هفتم از اراضی موجود و قابل استفاده را چراگاه‌ها و مراتع تشکیل مـی‌دهند. این کشور انواع پوشش گیـاهی اصلی از جمله علفزار استپ و جنگل‌های برگ‌ریز را دارد.

علفزارهای استپ

استپ اغلب درون آناتولی مرکزی و جنوب شرقی ترکیـه دیده مـی‌شود؛ اما گاهی اوقات درون زمـین‌های پست تراس و در‌ه‌ها و حوضه‌های آناتولی شرقی هم یـافت مـی‌شود. این استپ‌ها پوشش گیـاهی شامل علف‌ها و بوته‌های کوتاه دارند.

جنگل‌ها

این پوشش گیـاهی نواحی آناتولی شرقی، سواحل دریـای سیـاه و مدیترانـه را دربر گرفته هست و حدود 27درصد از مساحت ترکیـه، حدود 21مـیلیون هکتار، را پوشانده است. برنامـه حفاظت از جنگل‌های ترکیـه باعث شد کـه بعد از سال 1970جنگل‌های ترکیـه توسعه یـابند. بنا بر آمار سال 2010، حدود 12پارک طبیعی درون مناطق ساحلی ترکیـه وجود دارد. این مناطق حفاظت شده هستند و تحت نظارت محیط زیست و جنگل‌داری(Ministry of Environment and Forest) قرار دارند.

از جمله جنگل‌های مـهم ترکیـه مـی‌توان موارد زیر را نام برد:

جنگل‌های پُنتیک(Pontic)

اطراف دریـای سیـاه جنگل‌های بسیـاری وجود دارد کـه از بین آنـها مـی‌توان بـه جنگل‌های پُنتیک یـا کولخین(Kolchian) اشاره کرد. درون این مناطق باران فراوان مـی‌بارد و زمستان‌ها ملایم است. درخت ممرز(Hornbeam)،شاه بلوط شیرین(Sweetchestnut)، صنوبر شرقی(Oriental Spruce)، توسکا(Alder) از رایج‌ترین گونـه‌های این جنگل‌ها هستند و درختچه‌های گل صدتومانی(Rhododendron)، شب‌بو(Laural)، خاس، نام‌های دیگر آن خاش یـا راج(Holly)، گل تلفونی(Myrtle)، درختچه فندوق (Hazel) و گردو هم درون این منطفه یـافت مـی‌شود.

دیگر مناطق اطراف دریـای سیـاه را جنگل‌های برگ‌ریز پوشانده است. گونـه‌های اصلی این منطقه شامل صنوبر شرقی(Oriental Spruce)، راش(Beech)،درخت ممرز، توسکا، نراد(Fir) و سرخسدار(Yew) هست و بلوط(Oak) و کاج(Pine) هم درون بخش‌های خشک‌تر آن رشد مـی‌کنند.

جنگل بلگراد(Belgrad Forest)

در مناطق ساری‌یر(Sariyer)، درون بیست کیلومتری شمال استانبول قرار دارد و جنگلی برگ است. مساحت این جنگل حدود 5500 هکتار و محل زیست گونـه‌های بسیـاری از گیـاهان، پرندگان و حیوانات، شامل بیش از71 گونـه پرنده و 18 دار است. درخت بلوط جنگلی(Sessily Oak) درون این منطقه فراوان است. این جنگل اکنون جزو مناطق حفاظت شده بـه حساب مـی‌آید و شکار درون این جنگل ممنوع است.

جنگل کارابیوکاک(Karabucak Forest)

این جنگل درون جنوب ایـالت مرسین(Mersin)، ایـالتی درون جنوب ترکیـه، قرار گرفته هست و دو قسمت دارد؛ درون قسمت قدیمـی درختان اکالیپتوس(Eucalyptus) و در قسمت جدید کاج سنگی(Stone Pine) و کاج دریـایی(Maritime Pine) همراه با چند گونـه دیگر رشد مـی‌کنند. درون گذشته، درون این منطقه مردابی قرار داشت کـه در سال 1939، دولت ترکیـه پروژه خشک این مرداب را آغاز کرد و در 885 هکتار زمـین آن درختان اکالیپتوس کاشت، این قسمت همان جنگل قدیمـی یـا گارسین(Gursin) را تشکیل داد. درون سال 1960 بخش جدید جنگل یـا تورها امـیکسیز(TurhanEmeksiz) هم درون قسمت‌های ساحلی توسعه پیدا کرد.

حیوانــــات

حیوانات آسیـایی، گونـه‌های غالب ترکیـه را تشکیل مـی‌دهند، اما حیوانات اروپایی و آفریقایی هم درون این کشور یـافت مـی‌شوند. افزایش جمعیت، توسعه صنعت، افزایش مناطق مس و شکار بی‌رویـه حیوانات، حیـات وحش ترکیـه را تحت تاثیر قرار داده است. درون حال حاضر درون سرتاسر ترکیـه 127گونـه دار، 477گونـه پرنده، 135گونـه خزنده و 345گونـه ماهی یـافت مـی‌شود. تعدادی از این گونـه‌ها کمـیاب و حتی بعضی درون معرض خطر انقراض هستند.

داران

در ترکیـه حدود 127 گونـه دار وجود دارد، از این داران دو گونـه درون آستانـه انقراض، دو گونـه درون معرض خطر و 14گونـه آسیب پذیر هستند. از جمله گوشت‌خواران اصلی ترکیـه مـی‌توان بـه سیـاه گوش، گرگ، خرس، روباه و شغال اشاره کرد. گونـه‌های اصلی گیـاه‌خواران کشور شامل آهو، گوزن و گراز وحشی است. گرگ، روباه، گربه‌وحشی، کفتار، شغال، آهو، خرس، سمور و بزکوهی نیز درون مناطق دور افتاده زندگی مـی‌کنند. حیوانات اهلی ترکیـه شامل شتر،مـیش آبی آسیـایی، بزهای مو بلند آنقوره(Angora Goat)، خرگوش آنقوره(Angora Rabbit)، گربه آنقوره(Angora Cat) مـی‌باشد. پشم بز آنقوره باعث رونق اقتصادی آنکارا شده و خرگوش آنقوره و گربه آنقوره هم بخاطر زیباییشان طرفداران بسیـاری دارند. گربه مشـهور ون(Van) گربه‌ای با موهای سفید و چشم‌هایی دورنگ، یک چشم زرد و یک چشم آبی، نیز بومـی این کشور هست و صادرات آن بـه شدت تحت کنترل است. سگ کنگل(Kangal) نوعی سگ گله زیبا و بسیـار با‌وفا هست و از جمله حیواناتی هست که مجوزهای صدورشان بـه شدت کنترل مـی‌شود. همچنین درون این کشور گونـه‌های مختلفی از جوندگان نیز یـافت مـی‌شود.

پلنگ آناتولی(Anatolian Leopard) را پلنگ کوچک آسیـایی هم مـی‌نامند، زیستگاه طبیعی آن درون جنوب غربی ترکیـه است. مشخص نیست کـه آیـا پلنگ آناتولی زنده‌ای باقی مانده هست یـا نـه و احتمال دارد نسل این حیوان منقرض شده باشد.

موش خاردار کوچک آسیـایی(Asia Minor Spiny Mouse) از گونـه جوندگان و در معرض خطر انقراض است. موش خاردار کوچک آسیـایی، تنـها درون ترکیـه یـافت مـی‌شود و زیستگاه طبیعی آن جنگل‌های معتدل است. گوش‌های این موش خاردار، بزرگ و راست است.

پرندگان

در ترکیـه حدود477گونـه پرنده زندگی مـی‌کنند. 14 گونـه از این حیوانات درون معرض خطر انقراض هستند. مجموع انواع پرندگان ترکیـه برابر هست با کل پرندگان اروپا. این مسئله بـه دو دلیل است؛ یکی وضعیت آب‌وهوایی و دیگر اینکه ترکیـه بر سر راه پرندگان مـهاجر قرار گرفته است. گوناگونی پرندگان بـه خصوص پرندگان شکاری، مانند عقاب‌های باشکوه و کرکس‌ها درون این کشور بسیـار جالب است. فراوان‌ترین گونـه‌های پرندگان شامل غاز وحشی، کبک و بلدرچین مـی‌شود. عالاوه بر این مسیر تعدادی از پرندگان شکاری همچون عقاب خالدار کوچک(Leser Spotted Eagle) یـا عقاب جنگلی، سنقر(Buzzard)(پرنده‌ای شبیـه باز)، باز و قوش از ترکیـه مـی‌گذرد. گونـه‌های مـهاجر مانند مرغان ماهیخوار، لک‌لک‌ها و تعداد زیـادی از پرندگان شکاری مانند بازها، عقاب‌ها، کرکس‌ها و کورکور سیـاه(Black Kite)، یکی از پرندگان راسته شاهین سانان، هم دو بار درون سال بر فراز آناتولی پرواز مـی‌کنند.

خزندگان

در ترکیـه 1365گونـه خزنده وجود دارد. این کشور درون حدود 12تا 13 گونـه مار سمـی دارد کـه از نظر جغرافیـایی بیشتر درون مناطق جنوب شرقی یـافت مـی‌شوند. یکی از گونـه‍‌های درون حال انقرتض لاک‌پشت‌ها، گونـه لاجرهد دریـایی(Loggerhead Sea Turtles)، درون سواحل شنی مدیترانـه تخم‌گذاری مـی‌کند. تعدادی ساحل از مناطق تخم‌گذاری لاک‌پشت‌هت تحت نظارت مستمر سازمان حمایت از این حیوانات قرار دارند.

آبزیـان

ترکیـه تعداد بی‌شمار ماهی مختلف دارد. متاسفانـه درون سال‌های اخیر کیفیت و تنوع ماهی‌های ترکیـه بـه علت روش‌های صید نامناسب کاهش پیدا کرده است. ماهی‌های قزل‌آلا درون نـهرهای کوهستان، ماهی بونیتو(Bonito) یـا پالاموت(Palamut)، ماهی خال‌مخالی(Mackerel) یـا (Kolyoz) و ماهی آبی(Bluefish) درون تنگه‌های ترکیـه بـه وفور یـافت مـی‌شوند. ماهی کولی(Anchovy) نیز درون دریـای سیـاه صید مـی‌شود. گونـه‌های متعددی از ماهیـان بـه نام ماهی سیم آب‌شور(Bream) شاه ماهی و دیگر گونـه‌های مدیترانـه‌ای درون این دریـاها زندگی مـی‌کنند. لازم بـه ذکر هست که ماهی کوچک همسی(Hamsi)، نوعی ماهی کولی، درون دریـای سیـاه یـافت مـی‌شود و یکی از ارزشمندترین غذاهای مردم ترکیـه است. پرورش دهندگان ماهی‌های آب شیرین انواع ماهی از جمله، ماهی خاردار، ماهی سیم و ماهی قزل‌آلا تولید مـی‌کنند.

نـــژاد

حدود70 که تا 75 درصد از جمعیت ترکیـه از نژاد ترک؛ 18درصد از نژاد کرد؛ 7تا12 درصد جمعیت هم از نژادهای مختلف یونانی، ارمنی، عرب، یـهودی و … هستند. ترکیـه بـه علت قرار گرفتن درون بین دو قاره، همواره مورد تاخت و تاز قوم‌های مختلف بوده هست که ورود اقوام مختلف بـه آن از تاثیرات ناشی از آن مـی باشد.

کردها بـه عنوان بزرگترین اقلیت ترکیـه، اغلب درون بخش‌های شرق و جنوب شرقی ترکیـه ساکن هستند. ارامنـه بیشتر درون اطراف استانبول زندگی مـی‌کنند. گرجی‌ها عمدتا درون سواحل دریـای سیـاه و شمال غربی، یونانی‌ها درون استانبول و عرب‌ها درون کنار مرز کشورهای عراق و سوریـه و در جنوب شرقی کشور سدارند.

مـهاجـــرت

پس از جنگ جهانی دوم توافق نامـه‌هایی به منظور اعزام نیروی کار از ترکیـه(در سال 1961 با کشور آلمان، درون سال 1964 با هلند، بلژیک و اتریش، درون سال 1965با فرانسه و در سال 1967 با سوئد) صورت گرفت. آغاز مـهاجرت این افراد درون سال1960 و نقطه اوج آن، سال 1973 بود. درون این سال‌ها شرکت‌های استخدامـی، حدود 780,000 نفر را بـه اروپای غربی فرستادند کـه بیش از 80درصد آنـها بـه کشور آلمان رفتند. درون اوایل سال1980، خانواده‌های بسیـاری از این افراد هم مـهاجرت کرده و در نـهایت جمعیت ترک‌های اروپای غربی بـه حدود دو مـیلیون نفر رسید. بنا بر آمار سال2011، حدود 9 مـیلیون ترک درون اروپا ساکن هستند.

در حال حاضر، تعداد زیـادی از کارگران ترک درون کشورهای عربی، بـه ویژه شیخ نشین‌ها و امـیرنشین‌های حاشیـه جنوبی خلیج‌فارس، زندگی مـی‌کنند. معمولا این کارگران به منظور کار بـه آن کشور رفته و پس از اتمام قراردادهایشان بـه ترکیـه باز مـی‌گردند.

در زمان خلافت عثمانی، کشور ترکیـه پذیرای مـهاجران مسلمان بسیـاری بود. از سال 1925هم، باردیگر ترکیـه پذیرای مسلمانان ترک‌زبان شد. حدود90درصد از مـهاجران از کشورهای بالکان بـه ترکیـه مـهاجرت د. بـه عنوان مثال بین سال‌های 1935 که تا 1940 حدود 124هزار بلغاری و رومانی، کـه اصالتا ترک بودند، بـه ترکیـه مـهاجرت د.

همچنین درون سال‌های اخیر ترکیـه به منظور کشورهای آسیـایی مانند افغانستان، ایران، عراق، بنگلادش و پاکستان تبدیل بـه پلی به منظور مـهاجرت بـه اروپا شد. شمار زیـادی از پناهندگان افغانی و عراقی نیز بـه خاطر جنگ درون کشورهایشان بـه ترکیـه مـهاجرت کرده‌اند. بنابر آمار کمـیسیون حقوق بشر سازمان ملل(دفتر آنکارا) درون سال 2010، حدود5090ایرانی، 8940عراقی، 3850 افغانی و 2700 نفر از سایرملیت‌ها (از جمله پاکستانی، چینی، سومالی، ازبک، فلسطینی،…) درون ترکیـه ساکن هستند.

به موجب قراردادی کـه بین ایران و ترکیـه درون زمان رضاخان و آتاتورک امضا شد، اتباع دو کشور مـی‌توانند بـه مدت100 سال بدون ویزا مسافرت کنند. مدت این قرارداد حدود ده سال دیگر بـه اتمام مـی‌رسد. نبود نیـاز بـه ویزا به منظور ایرانیـان، موجبات مسافرت تفریحی بسیـاری از ایرانیـان بـه ترکیـه را فراهم کرده است.

پرچـــم

نقش و رنگ پرچم فعلی ترکیـه درون تاریخ 5جون1936 انتخاب شد. این پرچم زمـینـه قرمز همراه با یک ماه هلالی شکل و ستاره‌ای سفید دارد و نسبت طول بـه عرض آن3 بـه 2 است. ماه درون سمت چپ و ستاره درون وسط دو شاخ ماه، درون سمت راست، قرار دارد. بـه همـین خاطر پرچم ترکیـه را ماه‌ستاره(آی یولدوز)(Ayyildiz) مـی‌نامند. مردم اعتقاد دارند کـه زمـینـه هیچ پرچمـی قرمز نیست، مگر اینکه خون مردم آن کشور درون جایی ریخته شده باشد؛ همان‌طور کـه خون مردم ترکیـه درون جنگ بین یونان و ترکیـه درون سال1920 که تا 1922،ریخته شد. همچنین رنگ سرخ پرچم ترکیـه، نشان پیشرفت جمـهوری ترکیـه و رنگ سفید ماه و ستاره آن، نشان پاکیزگی مردم ترکیـه است.

در قرن هجدهم دولت عثمانی تصمـیم بـه انتخاب یک پرچم ملی گرفت. این پرچم انتخابی، درون سال1793، ستاره‌ای هشت گوشـه و هلال ماه داشت. درون سال1844، درون دوره تنظیمات، پرچم ماه و ستاره پنج پر بـه عنوان پرچم ترکیـه انتخاب شد. این پرچم از سال 1844 که تا 1922 پرچم ملی ترکیـه بود. درون سال 1936 دولت ترکیـه قوانینی را به منظور پرچمش وضع کرد و پرچم فعلی ترکیـه با اندک تفاوتی درون شکل و اندازه ایجاد شد. بـه اعتقاد مردم ترکیـه، ماه پرچم اشاره بـه حضرت محمد(ص) دارد و ستاره نماد النجم و ینج پر بودن آن اشاره بـه پنج ستون دین دارد.

سرود ملی این کشور، سرود استقلال(IstiklalMarsi)(Independence March) نام دارد و شاعر معروف ترکیـه، محمد عاکف ارسوی(Mehmet AkifErsoy) این شعر  حماسی را سروده است.

زبـــان و خط

زبان ترکی، زبان رسمـی ساکنان ترکیـه و یکی از قدیمـی‌ترین زبان‌های دنیـاست. درون سرتاسر جهان83 مـیلیون نفر بـه زبان ترکی استانبولی صحبت مـی‌کنند. از دیگر زبان‌های رایج درون ترکیـه مـی‌توان کردی، انگلیسی و عربی را نام برد.

زبان ترکی درون دوره‌های مختلف تحت تاثیر گذر زمان قرار گرفته است.

1-    دوره ترکی قدیم، قبل از پذیرش دین اسلام توسط ترک‌ها، قرن 7 که تا 13 مـیلادی: درون این زمان ترکی بیشتر بـه صورت شفاهی بود. قدیمـی‌ترین نمونـه‌های موجود از زبان ترکی باستان، کتیبه اورخون(Orkhon) است.

2-    دوره فرهنگ اسلامـی، دوره تاثیر فرهنگ اعراب و ایرانیـان بر ترک‌ها، قرن 13 که تا اوایل قرن20: درون این دوره کلمات عربی و فارسی و گاهی حتی ساختار این زبان‌ها، وارد زبان ترکی شده و زبان دولت عثمانی را تشکیل دادند.

3-    دوره مدرن، دوره تاثیر تفکر و ادبیـات غربی، قرن 20 که تا به امروز: تغییر خط و جایگزینی حرف لاتین بـه جای حروف عربی درون سال 1928 تصویب شد و مقرر شد کـه حروف و الفبای عربی، از الفبا و زبان کشور ترکیـه برداشته شود و به جای آن از 29حرف از حروف لاتین، 21حرف صامت و 8حرف مصوت، استفاده شود. بدین صورت بود کـه سیستم نوشتاری ترکیـه از ترکی عثمانی بـه ترکی لاتین تغییر پیدا کرد. همچنین بسیـاری از کلمات فارسی، عربی و … هم از این زبان حذف شد.

زبان ترکی متداول درون ترکیـه بـه زبان ترکی متداول درون استان‌های شمال غربی ایران شباهت‌های زیـادی دارد بـه طوری کـه مکالمـه و ارتباط بین این دو گروه امکان پذیر هست و البته با پذیرش حروف لاتین بـه جای حروف عربی و فروپاشی امپراطوری عثمانی طرز نوشتن دو گروه کاملا متفاوت شده و با استفاده بیشتر از کلمات غربی درون ترکیـه، هر روز فاصله این دو زبان بیشتر مـی‌شود.

مذهــب

ترک‌های آسیـای مرکزی درون اوایل قرن یـازدهم مـیلادی بـه دین اسلام گرویدند. پیش از این زمان، مسیحیت درون ترکیـه رواج داشت. درون زمان امپراطوری عثمانی آنـها ادعای رهبری کشورهای اسلامـی را داشته و سرزمـین‌های وسیعب را حاکم بودند. درون سال1924هم دین اسلام درون نخستین قانون اساسی کشور ترکیـه بـه عنوان دین رسمـی جامعه تعیین شد، لیکن درون اصلاحات قانونی سال 1928 این ماده قانونی حذف و با تاکید بر جدایی دین از سیـاست، ترکیـه کشوری با دولت و حکومت غیر مذهبی(لائیک) معرفی شد. بعدها درون سال 1982 نیز بـه هنگام تدوین قانون اساسی دید حاکمـیت اصل لائیک مجددا مورد تصریح قرار گرفت.

در کشور ترکیـه، 8/99 درصد مردم مسلمان(80درصد سنی، 8/19 درصد شیعه) و 2/0درصد مسیحی و یـهودی هستند. بیشتر شیعیـان درون نزدیکی مرز ایران سدارند و بسیـاری از آنان از ایران بـه ترکیـه مـهاجرت کرده‌اند. استان قارص(Kars)، درون شمال شرقی ترکیـه، یکی از محل‌های تمرکز شیعیـان است. زبان این استان نزدیک بـه زبان ترکی آذری است.

مسلملنان سنی ترکیـه اکثرا حنفی هستند کـه عمدتا درون مرکز و غرب ترکیـه ساکن‌اند. شافعی‌ها با جمعیتی کمتر، درون مناطق شرقی ترکیـه مستقر‌ند و اکثرا کرد مـی‌باشند.

مساجــد

با ورود اسلام بـه ترکیـه، ساخت مسجد هم درون ترکیـه آغاز شد. این مساجد هم از نظر مذهبی و هم از نظر تاریخی و معماری اهمـیت فراوانی دارند. از جمله مساجد مـهم ترکیـه مـی‌توان بـه مسجد کُجاتپِه(Kocatepe) و مسجد احمدپاشا(Ahmed pasa) درون آنکارا؛ مسجد فاتح(Fatih)، مسجد سلطان احمد(Sultan Ahmed) و مسجد سلیمانیـه(Suleymaniye) درون استانبول؛ مسجد عیسی بِیگ(Isa Bey) درون ازمـیر؛ مسجد یولو(Ulu) درون بورسا؛ مسجد مرکزی سابانکی(SabanciMerkez)در آدنا و مسجد علاءالدین(Alaeddin Mosque) درون قونیـه اشاره کرد.

فرهنـگ و رسوم

موقعیت جغرافیـایی ترکیـه و همجواری با کشورهای اروپایی، روی فرهنگ مردم ترکیـه تاثیر بسزایی گذاشته است. بـه طور کلی ترک‌ها بسیـار خانواده دوست و خونگرم هستند. مرد رئیس خانواده محسوب مـی گردد و زن طبق قانون، بعد از ازدواج از نام خانوادگی شوهرش استفاده مـی‌کند. چند همسری درون ترکیـه غیر قانونی هست و ازدواج‌ها حتما رسما ثبت شوند و ازدواج مذهبی، بـه تنـهایی (بدون ثبت قانونی) غیر قانونی است.

خواستگاری درون ترکیـه اغلب بـه این صورت هست که و پسر به منظور ازدواج توافق مـی‌کنند؛ سپس خانواده‌ها با هم آشنا مـی‌شوند و در مورد مراسم تصمـیم مـی‌گیرند. مراسم ازدواج درون ترکیـه همراه با رسوم و عقاید خاصی است. بـه عنوان مثال هنگامـی کـه ی ازدواج مـی‌کند تمام دوستان وی نامشان را درون کفش عروس مـی‌نویسند و در پایـان مراسم ازدواج اگری نامش از داخل کفش پاک شده باشد، بـه این معنی هست که بـه زودی ازدواج خواهد کرد.

در شـهرهای ترکیـه تقریبا هیچ محله‌ای بدون قهوه‌خانـه نیست و مردهای ترک، ساعت‌ها با دوستانشان درون کافه خانـه‌ها و قهوه‌خانـه‌ها مـی‌نشینند و صحبت مـی‌کنند. گاهی این قهوه‌خانـه‌ها تبدیل بـه کانون‌های فرهنگی و سیـاسی مـی‌شود. زنان هم به منظور چای بعدازظهر درون زمان‌های معینی، بـه نام دوره‌های7 که تا 17 روزه، با دوستان و همسایگان خود درون یک جا جمع مـی‌شوند. تعطیلات آخر هفته هم اغلب خانواده‌ها بـه سینما، تئاتر و گردش مـی‌روند.

مردم ترکیـه بـه ظاهر، نظافت و آراستگی توجه فراوان دارند؛ این امر باعث پاکیزگی نصبی مردم و شـهرها شده است.در زمان عثمانی روابط بین ترک‌ها بسیـار رسمـی بود؛ چرا کـه در سنت‌های عثمانی تاکید بسیـاری بر ادب مـی‌شد. اگرچه مردم ترکیـه بخاطر برخورد با فرهنگ‌های اروپایی غیر رسمـی‌تر شده‌اند؛ اما با این حال همچنان اصطلاحات مودبانـه و تعارف درون بین آنـها وجود دارد. بـه عنوان مثال واژه آبی(معرف آقا بیک) بـه معنای برادر بزرگتر، درون مقابل قارداش بـه معنای برادر؛ آبلا بـه معنای بزرگتر درون مقابل کیزقارداش و یـا باجی بـه معنای ، به منظور ایجاد تمایز بین بزرگتر و کوچکتر استفاده مـی‌شود.

در ترکیـه مردم بـه طور پیوسته با دوستانشان تماس برقرار مـی‌کنند. اگر دوستانشان با آنـها تماس نگیرند یـا بـه آنـها سر نزنند؛ از آنـها دلگیر مـی‌شوند. ترک‌ها مردم مـهمان‌نوازی هستند. آنـها از دعوت مـهمان بـه منازلشان لذت مـی‌برند. این مـهمانی‌ها بـه صورت شب‌نشینی صورت مـی‌گیرد. اگر مـهمانان زود از خانـه بروند؛ نوعی بی‌احترامـی بـه صاحب منزل و حمل بر خوش نگذشتن بـه مـهمان مـی‌شود. همچنین پذیرایی‌های مفصل و سرو غذاهای مختلف درون تمام مـهمانی‌های ترکیـه مشاهده مـی‌شود. درون اسلام بـه داشتن روابط حسنـه با همسایگان سفارش فراوان شده است. از این رو درون ترکیـه فرستادن غذا به منظور همسایگان امری بسیـار رایج است. این ظروف معمولا خالی برگردانده نمـی‌شوند. درون مواقع عزاداری، همسایگان که تا روز سوم غذاهای آماده شده خود را بـه منزل داغ دیده مـی‌فرستند. حلوا تنـها غذایی هست که خانواده مرحوم مـی‌پزد و برای همسایگان مـی‌فرستد و یـا با آن از مـهمانان پذیرایی مـی‌کنند. درون برخی نواحی مرسوم است، دوستان نزدیک مرحوم حلوا را آماده کنند؛ بـه طوری کـه نفر اول، ملاقه را بـه نفر بعد مـی‌سپارد و او هم درون حالی کـه حلوا را هم مـی‌زند، بـه ذکر خاطره‌ای از آن مرحوم مـی‌پردازد. معمولا حلوا زمانی آماده مـی‌شود کـه تمام افراد حاضر درون اتاق از فرصت سخنرانی خود استفاده کرده باشند. این مراسم بسیـار ساده سبب مـی‌شود کـه مردم از اوقات خوش خود با آن مرحوم حرف بزنند و برای لحظه‌ای غم خود را فراموش کنند و پیوندهای بین خود را مستحکم نمایند.

منـاسبت‌ها و رویــدادها

مانند کشورهای غربی، مبنای تقویم درون ترکیـه، سال مـیلادی هست و سال نو با ماه ژانویـه شروع مـی‌شود. تعطیلات غیر مذهبی درون ترکیـه، بر اساس تقویم مـیلادی محاسبه مـی‌شود؛ از تقویم اسلامـی هم درون جهت تعیین امور مذهبی و جشن‌های مذهبی استفاده مـی‌شود. تعطیلات رسمـی مردم این کشور شنبه و یکشنبه هست که البته کارمندان عصر شنبه و یکشنبه را تعطیل هستند و بخش خصوصی تنـها روز یکشنبه تعطیل هستند. ترکیـه کشوری فرهنگی با تاریخ غنی است. اقوام مختلفی درون این کشور زندگی مـی‌کنند و هریک رسوم، اعیـاد، جشن‌ها و برنامـه‌های مختلفی دارند. از سوی دیگر دولت به منظور جذب گردشگران، برنامـه‌های مختلف را مورد حمایت و تشویق قرار مـی‌دهد.

تعطیــلات رسمـی

سال نو(New Yea’rs Day)(Yilbasi) درون اوایل ژانویـه؛

روز استقلال ملی و روز کودک(National Sovereignty and Children’s Day)در 23 آوریل؛ جشنواره روز کودک هم درون این کشور برگزار مـی‌شود. این جشنواره از سال 1979 بین‌المللی شده هست و کشورهای مختلفی درون آن شرکت مـی‌کنند. که تا سال 2000، این جشن درون آنکارا برگزار مـی‌شد؛ اما درون سال‌های بعد درون شـهرهای ازمـیر، استانبول و آنتالیـا هم برگزار مـی‌شود.

روز کار و همبستگی(Labour and solidarity Day)اول ماه مـی؛ جشن عمومـی روز مـی درون یکم ماه مـی تنـها درون شـهر استانبول؛

روز ورزش و جوانان و همچنین روز بزرگداشت آتاتورک19مـی؛(Commemoration of Ataturk, Youth and Sports Day)

روز پیروزی(Victory Day) درون 30آگوست؛ این جشن بـه مناسبت پیروزی درون جنگ داخلی درون سال 1922 برگزار مـی‌شود.

روز جمـهوری(Republic Day) درون 28 و 29 اکتبر؛ این جشن بـه مناسبی اعلام جمـهوری ترکیـه درون سال 1923 برگزار مـی‌شود.

جشن‌هــای مذهبی درون ترکیـه

عید فطر(SekerBayram)(Eidul-Fitr): این عید درون روزهای اول، دوم و سوم شوال(سه روز تعطیلی بعد از ماه رمضان) برگزار مـی‌شود و تاریخ آن درون ماه مـیلادی ثابت نیست. این عید را عید شیرینی نیز مـی‌نامند؛ مردم درون این عید بـه هم شیرینی تعارف کرده و پابان یک ماه عبادت و روزه‌دارای را جشن مـی‌گیرند. درون این عید زیـارت اهل قبور، پوشیدن لباس نو، دیدوبازدید خویشاوندان و دوستان مرسوم است.

عیدقربان(KurbanBayram) (Eid al-Adha): هفتاد روز بعد از عید فطر و در روز دهم ماه ذی‌الحجه برگزار مـی‌شود. مدت این تعطیلات درون ترکیـه چهار روز است. تاریخ این عید هم درون ماه مـیلادی ثابت نیست.

شب‌های قندیلی یـا مولید کندیلی(MevlidKandili): شب مـیلاد پیـامبر(ص) است. به منظور اولین بار درون سال 1989، سازمان امور دیـانت ترکیـه نسبت بـه برگزاری هفته وحدت با استناد بـه روز 12ربیع‌الاول بـه عنوان سالروز تولد پیـامبر(ص) اقدام کرد. این رسم که تا سال1994 ادامـه داشت که تا این کـه در این سال، سازمان امور دیـانت با تغییر تاریخ این هفته اعلام کرد کـه بر اساس تقویم مـیلادی روز مـیلاد مصادف با 20 آوریل هست و هفته وحدت درون روزهای 14 که تا 20 آوریل برگزار مـی‌شود.

رغائب کندیلی(RegaibKandili): یـا شب اولین جمعه ماه رجب؛

مـیراج کندیلی(MiragKandili): مراسم شب معراج کـه در ترکیـه همزمان با شب مبعث و تاریخ 26رجب برگزار مـی‌شود.

برات کندیلی(BeratKandili): یـا شب نیمـه شعبان.

دلیل نام‌گذاری این جشن‌ها بـه نام کندیلی یـا قندیلی، بـه خاطر سنت برافروختن شمع و چراغ بر مناره‌های مساجد درون این ایـام است. پخت شیرینی مخصوصی با همـین نام درون این ایـام بسیـار رایج است. همچنین مولودی‌هایی هم درون این روزها اجرا مـی‌شود.

عاشورا(AsureGunu): جامعه شیعیـان درون گذشته این مراسم عزاداری را بـه صورت پنـهان  و محدود برگزار مـی‌د. اما امروزه مراسم عزاداری درون مناطق شیعه نشین با شکوه تمام برگزار مـی‌شود و شـهروندان اهل سنت و علویـان ترکیـه نیز درون آن شرکت مـی‌کنند.

شب قدر(KadirGegesi):مسلمانان ترکیـه مانند سایر کشورهای اسلامـی، شب قدر را یکی از شب‌های دهه آخر ماه مبارک رمضان مـی‌دانند. البته اهل سنت احتمال شب قدر بودن بیست‌و‌هفتم ماه رمضان را بیشتر مـی‌دانند. درون این شب مسلمانان ترکیـه درون پاسی از شب درون مساجد بـه قرائت قرآن و شنیدن آن و دعاها و سرودهای دینی و نماز مـی‌پردازند.

ادبیـــات

ادبیـات ترکیـه مانند سایر کشورها از ادبیـات شفاهی آغاز شد. اولین و مـهمترین مثال به منظور ادبیـات شفاهی افسانـه الپ‌ارتنکا (Alp ErTunga) هست که بعدها این داستان با داستان افراسیـاب شاهنامـه تطبیق داده شد. قدیمـی‌ترین خطوط بـه جا مانده از زبان ترکی مربوط بـه کتیبه‌های اورخون(Orkhun)، درون دشت اورخون، واقع درون مغولستان امروزی، مـیشود. این کتیبه‌ها مربوط بـه قرن هشتم مـیلادی هستند. ادبیـات ترکیـه با ورود اسلام دستخوش تغییرات فراوان شد. اولین اثر دوره اسلامـی کـه به زبان ترکی نوشته شده، مثنوی قوتاقوبیلیک(KutadguBilig) بـه قلم یوسف خاص حاجب(Yusuf Has Hacib) درون سال 1069 مـیلادی است. دومـین کتاب این دوره، کتاب فرهنگ لغات ترکی بـه عربی بـه نام دیوان الغات ترک(DivanuLugati’t-Turk) هست که توسط محمود کاشغری(Kasgarli Mahmud) نوشته شده. درون این دوره ادبیـات ترکیـه از زبان فارسی و عربی تاثیر فراوانی گرفت. ملانصرالدین(MollaNasraddin) هم یکی از مشـهورترین و بهترین طنزگویـان قرن سیزدهم درون ترکیـه است.

در قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم مـیلادی، ادبیـات کلاسیک کنار گذاشته شد و در نوشته‌ها از ترکی ساده‌تر و سلیس استفاده شد. درون این دوره ادبیـات تحت تاثیر فرهنگ غرب قرار گرفت. دراین زمان شعر هم ساده‌تر شد و از ترکیبات فارسی کمتر استفاده مـی‌شد.

ضیـاءپاشا(Ziya Pasha)(1825 که تا 1829)؛ نامق کمال(Namik Kemal)(1840 که تا 1888)؛ نخستین زن نویسنده ترکیـه، فاطمـه عالیـه(FatmaAliye)(1862 که تا 1936)؛ خانم خالده‌ادیب(Halide EdipAdivar)(1884 که تا 1964)؛ شاعر و نمایشنامـه‌نویس، ناظم حکمت(NazimHikmet Ran)(1901 که تا 1963)؛ شاعر و مترجم ایـهان‌برک(IlhanBerk)(1918 که تا 2008)؛ نویسنده مشـهور یـاشارکمال(Yasar Kemal)(1923)؛ خانم دیگو آسینا(DuyguAsena) (1946 که تا 2006) با کتاب مشـهور زن نامـی ندارد(KadininAdiYok) و برنده جایزه نوبل ادبیـات سال 2006، نویسنده و رمان‌نویس اورهان‌پاموک(OrhanPamuk)(1952) از جمله مـهمترین نویسندگان ادبیـات معاصر درون ترکیـه هستند.

معمــــاری

ترکیـه از نظر معماری کشوری بسیـار غنی است. دو اثر از هفت اثر هنری و معماری(عجایب هفت‌گانـه)، معبد آرتمـیس(Artemis)در نزدیکی شـهر افسُـس(Ephesus)و آرامگاه هالی کارناسُـس(Mausolem of Halicarnassus)در شـهر بدروم(Bodrum) قرار دارند. بـه طور کلی سبک معماری و آثار بـه جامانده از دوره عثمانی نیز بسیـار درخور توجه است. همچنین مساجد ترکیـه از نظر معماری بسیـار منحصربه‌فرد هستند. معماری این دوره از یک سو از معماری مرسوم سلجوقی تاثیر گرفته و از سوی دیگر از ویژگی‌های معماری روم و یونان بهره‌مند است.

موسیـــقی

موسیقی ترکیـه متاثر از دو قاره آسیـا و اروپاست و تنوع و پیچیدگی نسبتا زیـادی دارد. ترک‌ها بـه موسیقی سنتی کشور خود افتخار مـی‌کنند. موسیقی ترکیـه شامل عناصر گوناگونی هست و از موسیقی مردمـی آسیـای مرکزی، موسیقی امپراطوری عثمانی و همچنین از موسیقی ایرانی، موسیقی بالکان و موسیقی وابسته بـه روم شرقی، موسیقی‌های مدرن اروپایی و آمریکایی تاثیر گرفته است.

در ترکیـه امروزی هفت نوع موسیقی وجود دارد:

موسیقی کلاسیک عثمان(Ottoman Classical Music)

سازهای معمول درون معمول درون موسیقی عثمانی شامل نی، قانون، دایره، عود و نوعی ساز کششی بـه نام یـایلی تنبور(YayliTanbur) است. شیوه گردش ملودی درون این موسیقی مشابه با موسیقی عربی و ایرانی است. مشـهورترین خواننده معاصر این نوع موسیقی، مرین‌نوریتن‌سالیک(1900 که تا 1981)(MunirNurettinSelcuk) است.

موسیقی بومـی ترک(Folk Music)(Turk HalkMuzigi)این نوع موسیقی بومـی، گستردگی بیشتری نسبت بـه دیگر انواع موسیقی دارد. درون شیوه ملودی پردازی و تنوع ریتمـیک، این نوع موسیقی تنوع فراوانی دارد. از خوانندگان مشـهور این سبک مـی‌توان بـه نیصت‌اِرتاش(NesetErtas)(1943)، بلقیس آکاله(BelkisAkkale)(1956) و عارف ساق(Arif Sag)(1945) اشاره کرد.

صانات موسیقی(SanatMuzigi)

امروزه موسیقی عثمانی، دیگر جایگاه نخست را درون موسیقی ترکیـه ندارد و به جای آن موسیقی‌ای تقریبا خالص ترکی با نام صانات، برگرفته از واژه صنعت بـه معنی هنر، چهار ستون اصلی موسیقی ترکیـه را تشکیل مـی‌دهد. مـی‌توان گفت موسیقی صانات، ادامـه جریـان موسیقی عثمانی با تاکید بیشتر بر عناصر فرهنگ ترکی و دوری از عناصر عربی هست و درون حال حاضر موسیقی اصلی ترکیـه محسوب مـی‌شود.

موسیقی آرابسک(ArabeskMuzik)

در آغاز قرن بیستم مـیلادی، نوعی موسیقی با کلام درون شـهر استانبول رایج شد. نوازندگان این نوع موسیقی درون ابتدا کولی‌ها و شنوندگانش نیز عموما طبقه کارگر بودند. زمـینـه‌های اصلی موسیقی آرابسک شامل عشق، خیـانت و بی‌عدالتی درون زندگی مـی‌شد. دولت این کشور، اشاعه موسیقی آرابسک را تایید نکرد، اما بعد از سال 1980، با تاسیس ایستگاه‌های رادیو تلویزیون خصوصی، فرصت‌های جدیدی به منظور دریـافت گسترده آرابسک ایجاد شد. درون حال حاضر شاخص‌ترین خوانندگان موسیقی آرابسک، ابراهیم تاتلیس(Ibrahim Tatlises) و اورهان گنجه‌بای(OrhanGencebay)هستند.

موسیقی مذهبی(IlahilerMuzigi)

آمـیختگی موسیقی عثمانی با موسیقی مذهبی ترکیـه بـه گونـه‌ای هست که جداسازی آنـها را سخت مـی‌سازد. از تفاوت‌های آنـها تنـها مـی‌توان بـه کارکرد، اشعار متفاوت و همچنین مـیزان استفاده از سازهای گوناگون اشاره کرد. بخش مـهمـی از موسیقی مذهبی ترکیـه درون اذان و قرائت قرآن جلوه دارد. ترک‌ها برخلاف ایرانیـان قرآن را بـه شیوه عربی نمـی‌خوانند و خوانش منحصربه‌فردی دارند.

موسیقی پاپ ترکی(Turk Pop Muzigi)

بیشتر نمونـه‌های موسیقی پاپ کـه امروزه درون این سرزمـین تولید مـی‌شوند. بـه نسبت کم یـا زیـاد از عناصر فرهنگ ترکی بهره‌مندند.

موسیقی سمفونیک(Sumphonicmuzihi)

این نوع موسیقی، همان موسیقی کلاسیک اروپایی است.

ورزش

ترکیـه جزء معدود کشورهایی هست که مبحث ورزش درون قانون اساسی‌اش آورده شده است. درون بند 59 قانون اساسی ترکیـه نیز آمده است: دولت حتما سلامت ذهنی و جسمـی شـهروندان ترکیـه با هر سنی را توسعه دهد و مردم را بـه ورزش تشویق کند و از ورزشکاران موفق حمایت کند. دولت هم مکان‌های ورزشی مناسبی را درون این کشور آماده کرده هست و از باشگاه‌های ورزشی حمایت مـی‌کند. اکثر باشگاه‌های ترکیـه درون زمـینـه فوتبال فعالیت دارند. از باشگاه‌های معروف فوتبال ترکیـه مـی‌توان بـه گالاتاسرای(Galatasaray)، فنرباغچه(FenerbahCe) و بشیکتاش(Besiktas) اشاره کرد. اگرچه امروزه فوتبال محبوب‌ترین رشته ورزشی درون ترکیـه است؛ ولی رشته‌هایی مانند کشتی، بسکتبال، والیبال، دومـیدانی و مشت‌زنی نیز همچنان طرفداران خود را حفظ کرده‌اند. ورزشگاه‌های ترکیـه از استانداردهای بالایی برخوردارند و برای مسابقات بین‌المللی مختلف از آنـها استفاده مـی‌شود. بـه طور مثال استادیوم المپیک آتاتورک(Ataturk Olympuc) یکی از بزرگترین ورزشگاه‌های ترکیـه است. این ورزشگاه درون سال2002 درون شـهر استانبول بنا شد و در سال 2005 مـیزبان فینال قهرمانی باشگاه‌های اروپا بود کـه طی آن تیم لیورپول از انگلستان، تیم آ.ث.مـیلان از ایتالیـا را شکست داد.

فوتبال

در سال 1923، فدراسیون فوتبال ترکیـه (Turkish Football Federation)(TurkiyeFutbolFederasyonu)

تاسیس شد و در همان سال این کشور بـه عضویت فیفا درآمد. اولین لیگ حرفه‌ای فوتبال درون ترکیـه، لیگ فوتبال استانبول بود؛ این لیگ درون سال 1904 آغاز بـه کار کرد و در سال1959 بـه کارش خاتمـه داد. امروزه ترکیـه چهارلیگ حرفه‌ای دارد. همچنین یک لیگ رقابتی هم به منظور زنان وجود دارد. این لیگ‌ها شامل: سوپر لیگ ترکیـه(Super Lig)، لیگ دسته اول فوتبال ترکیـه(Asyal .Lig)، لیگ دسته دوم فوتبال ترکیـه(TFF Second League) و سوپرجام فوتبال ترکیـه(Turkish Super Cup) مـی‌شود. تیم ملی فوتبال ترکیـه به منظور نخستین بار، درون سال1954 بـه جام‌جهانی درون سوئیس راه یـافت و در دور اول حذف شد. این تیم درون جام‌جهانی2002 درون کره و ژاپن موفقیت‌های چشمگیری بدست آورد. این تیم درون مقابل هیچ تیمـی جز برزیل(فاتح جام) مغلوب نشد و موفق گردید که تا دیدار رده‌بندی پیش رود. درون این دیدار ترکیـه با نتیجه 3بر2 کره‌جنوبی را شکست داد و در رده سوم جهان جای گرفت. گل‌های این دیدار را هاکان‌شوکور (HakanSukur) و ایلهان مانسیز (IlhanMansiz)(دو گل) بـه ثمر رسانند. هاکان شوکور زننده سریع‌ترین گل جام‌جهانی 2002 هست و این گل را درون 11ثانیـه اول بازی بـه ثمر رساند. تیم گالاتاسرای هم درون سال2000 موفق شد قهرمان جام باشگاه‌های یوفا شود.

تیم ترکیـه تابحال سه بار درون دوره نـهایی رقابت‌های قهرمانی اروپا حضور پیدا کرده هست و درون سال2008 به منظور اولین بار وارد مرحله نیمـه‌نـهایی مسابقات فوتبال قهرمانی اروپا شد.

بسکتبال

در سال‌های اخیر درون ترکیـه، از بسکتبال استقبال فراوانی شده است. تیم ملی بسکتبال مردان ترکیـه معروف به12 دیو آدم (Dev Adam) است. این تیم 3بار درون جام‌جهانی بسکتبال سال‌های 2002، 2006 و 2010 و دو بار درون المپیک سال‌های1936 و 1952 حضور داشته هست و بهترین مقام‌های آن ناین قهرمانی یوروبسکت 2001(جام ملت‌های بسکتبال اروپا) و نایب قهرمانی جام‌جهانی 2010 هست که بـه مـیزبانی این کشور انجام شد. این تیم زیر نظر فدراسیون بسکتبال ترکیـه درون اتحادیـه بسکتبال اروپا فعالیت مـی‌کند.

اتومبیل‌رانی

فدراسیون اتومبیل ترکیـه درون سال1991 تاسیس شد و این کشور یکی از مـیزبان‌های مسابقات فرمول یک(Formula On)مسابقات اتومبیل‌رانی جایزه بزرگ، است. درون مسابقات فرمول یک، سال 2011، ترکیـه، سباستین وتل(Sebastian Vettel) راننده آلمانی تیم ردبول بـه پیروزی رسید. این مسابقات درون پیست 5کیلومتر و 338متری پارک استانبول برگزار شد. جاسون تاهینجی اوغلو(Jason Tahincioglu) از پر افتخارترین رانندگان فرمول یک درون ترکیـه است.

کشتی

کشتی درون ترکیـه جز ورزش‌های سنتی محسوب مـی‌شود و علاقه‌مندان فراوانی دارد. درون ترکیـه دو نوع کشتی سنتی وجود دارد: یکی کشتی سنتی روغنی ترکیـه یـا یـاغلی‌گورش(VagliGures) است. درون این نوع کشتی افراد شلواری از پوستمـیش(Kispet) بـه تن کرده هست و تنشان را بـه روغن زیتون آغشته مـی‌کنند. یکی از مشـهورترین ورزشکاران درون این رشته، شعبان یولماز هست که سه سال متوالی برنده کمربند طلایی شد. کاراکاک(Karakucak)هم نوع دیگر کشتی سنتی است. افراد درون این سبک شلوار گشادی از جنس کرباس بـه تن مـی‌کنند و چرب بدن با روغن ممنوع است. مسابقات قهرمانی کشتی جهان(Wrestling World Championships)، معتبرترین رقابت سالیـانـه درون ورزش کشتی، درون سال‌های 1957، 1974، 1994، 1999، 2011 درون ترکیـه برگزار شده هست و تیم ترکیـه درون کشتی آزاد مردان این مسابقات درون سال‌های 1944، 1951، 1954، 1957، 1966 و همچنین درون رشته‌ کشتی فرنگی درون سال‌های 2006و 2009 قهرمان شده است. درون مسابقات قهرمانی کشتی جهان درون سال2011 بـه مـیزبانی استانبول، ایران با مجموع 7 مدال(4طلا، 1نقره، 2برنز) بـه مقام دوم رسید و ترکیـه با مجموع 5مدال(1طلا، 2نقره و 2برنز) درون جایگاه هفتم قرار گرفت. ترکیـه درون المپیک هم بسیـار خوب درخشیده و موفق بهب 28مدال طلا، 16نقره، 14برنز شده است.

وزنـه برداری

وزنـه‌برداری یکی از ورزش‌های موفق درون ترکیـه است. که تا کنون وزنـه‌برداران ترکیـه درون المپیک 10مدال را بـه خود اختصاص داده‌اند. از وزنـه‌برداران معروف ترکیـه مـی‌توان بـه این افراد اشاره کرد: نعیم سلیمان اغلو، ترک بلغاری تبار،(NaimSoleymanoglu)و هلیل موتلو(HalilMutlu)، ترک بلغاری تبار و خانم نورکان تییلان(NurcanTaylan) کـه یکی از رکوردهای جهانی را درون المپیک تابستانی 2004 درون دسته 48 کیلوگرم شکست. این زن نخستین زن وزنـه‌بردار ترک هست که توانست مدال طلای المپیک را از آن خود سازد.

دومـیدانی

دومـیدانی یکی دیگر از ورزش‌های محبوب درون ترکیـه است. مقام سوم المپیک 1948 لندن درون پرش سه گام، توسط روحی‌ساری‌آلپ(RuhiSarialp) و مقام چهارم درون دوی ماراتن درون بازی‌های المپیک 1966 مکزیک، توسط اسماعیل آکچای(Ismail AkCay) از بزرگترین موفقیت‌هایب شده، ترک‌ها درون رشته دو و مـیدانی است. سوریـا ایـهان(SureyyaAyhan) دونده ترک درون سال 2003 رکورد جدیدی را درون دو 1500متر و الوان آبیلیگیس(EnvanAbeylegesse) درون سال 2004 رکورد جدیدی را درون 5000متر درون جهان ثبت کرد. همچنین آبیلیگیس درون المپیک 2008چین دو مدال نقره را از آن خود کرد.

ترکیـه درون المپیک

ترکیـه به منظور اولین بار درون سال 1908در بازی‌های المپیک تابستانی و در سال 1936 درون بازی‌های المپیک زمستانی شرکت نمود. اولین مدال طلای ترکیـه متعلق بـه یـاشار آرکان(YasarErkan) درون المپیک 1936 برلین آلمان و در ورزش کشتی است. کمـیته ملی المپیک(National Olympic Committee)در سال 1908 درون این کشور تاسیس و در سال 1911 بـه رسمـیت شناخته شد. ترکیـه درون المپیک تابستانی 2008 پکن، با 67شرکت کننده، موفق بهب 1طلا، 4نقره و 3برنز و مجموع 8مدال شد و در رده 37 دنیـا قرار گرفت. ایران درون این مسابقات با55 شرکت‌کننده وب 1طلا و 1برنز، درون مجموع 2مدال بـه مقام51 دست یـافت.

در المپیک زمستانی2010 ونکوورگانادا با 5شرکت‌کننده، مدالیب نکرد. ترکیـه درون المپیک تابستانی 2012لندن، با 114شرکت‌کننده، موفق بهب 2طلا، 2نقره و 1برنز و مجموع 5مدال شد و در رده32 دنیـا قرار گرفت. ایران با 21مدال، 5طلا، 4نقره و 3برنز درون رده هفدهم ایستاد.

واحـــدپول

واحد پول ترکیـه لیر (Lira)و هر لیر معادل 100قروش(Kurus) است. اولین لیر ترک درون سال 1843 و به عنوان لیره عثمانی منتشر شد پیش از ورود اسکناس، بـه پول عثمانی کـه از جنس طلا بود، لیره زرد گفته مـی‌شد.

در گذشته ارزش برابری لیر ترکیـه بسیـار پایین بود و با توجه بـه تورم زیـاد، ارزش آن بـه مرور کمتر مـی‌شد؛ بـه طوری کـه دولت تصمـیم گرفت از تاریخ 28 ژانویـه2005، شش صفر از واحد پول ترکیـه کم کند. بـه این تربیب هر لیر جدید ترک برابر با یک مـیلیون لیر قدیم شد. بـه خاطر از بین بردن ناهماهنگی‌ها درون مسائل حقوقی و اقتصادی، این واحد پولی را بـه طور موقت، لیر جدید نامـیدند. لیر ترک، از ابتدای سال 2009 مـیلادی بـه جی لیر جدید ترکیـه وارد بازار شد. لیر ترک بـه صورت اسکناس‌های200، 100، 50، 20، 10 و 5 لیره مـی‌باشد. سکه‌های این واحد پولی شامل سکه‌های یک لیره‌ای، 50 قروشی، 25 قروشی، 10قروشی، 5قروشی و یک قروشی مـی‌باشند. درون دی ماه 1391، قیمت رسمـی لیر ترکیـه(TRY) معادل 6881 ریـال ایران و 0,56 دلار آمریکا و 0,42 یورو است؛ کـه با نرخ بازار تفاوت دارد.

حمـــل‌ونقـــل

ترکیـه از نظر حمل‌ونقل مسافر و کالا درون جهان جایگاه ویژه‌ای دارد. موقعیت جغرافیـایی ترکیـه، بـه دلیل قرار گرفتن درون محل تلاقی دو قاره آسیـا و اروپا و همچنین گذرگاه ارتباطی به منظور کشورهای حوزه دریـای سیـاه با دیگر کشورها، اهمـیت فراوانی دارد.

حمل‌ونقل هوایی

ترکیش ایرلاین(Turkish Airlines)(Turk HavaYollari) درون سال 1933،به دستور آتاتورک، زیر نظر وزارت دفاع آن کشور آغاز بـه کار نمود. این شرکت درون آن زمان بزرگترین شرکت هواپیمایی درون خاورمـیانـه محسوب مـی‌شد. ترکیش ایرلاین بـه نقاط مختلف ترکیـه و همچنین بـه اروپا، خاورمـیانـه، خاوردور، آفریقا و آمریکا پرواز دارد و همچنین این کشور پروازهایی از شـهرهای تهران، شیراز، تبریز و مشـهد بـه ترکیـه دارد.

در سال 2010 ترکیـه 99فرودگاه داشته است. درون بین فرودگاه‌های ترکیـه، فرودگاه بین‌المللی آتاتورک درون استانبول با 3/37 مـیلیون مسافر درون سال 2011، درون رتبه سی‌ام جهان و در رتبه اول ترکیـه قرار دارد. درون حال حاضر، نزدیک به40 شرکت هوایی ترک و خارجی، فرودگاه‌های ترکیـه را بـه نقاط دیگر جهان مرتبط مـی‌سازند.

هر روز پروازهای خطوط مختلف هوایی از ایران بـه ترکیـه انجام مـی‌شود؛ البته درون پروازها و شرکت‌های هوایی تغییراتی درون طی زمان انجام مـی‌شود وبرای اطلاع از پروازها لازم هست از سایت‌های فرودگاه‌ها . شرکت‌های هوایی استفاده کرد. همچنین پروازهایی هم بـه صورت فصلی و چارتر وجود دارند.

راه‌آهن

این کشور سیستم راه‌آهن پیشرفته‌ای دارد. راه‌آهن ودلتی جمـهوری ترکیـه (State Railways of the Republic of Turkey)، با نام اختصاری TCDD، کنترل راه‌آهن را بـه عهده دارد. ساخت اولین خط آهن ترکیـه درون سال 1866آغاز شد. همچنین دولت ترکیـه، تشکیلاتی را درون سال 1927راه‌اندازی کرد که تا کنترل خطوط ریلی درون مرزهای جمـهوری ترکیـه کـه پس از تجزیـه امپراطوری عثمانی باقی‌مانده بود را درون دست بگیرد و خطوط جدیدی را ایجاد کند. مجموع طول خطوط راه‌آهن درون سال 2011 حدود 8700کیلومتر بوده و در رتبه 24 جهان قرار دارد و مالکیت آنـها دولتی است. ایران با 8442کیلومتر خط آهن رتبه 26 را دارد. حدود 2,274کیلومتر از خطوط راه‌آهن ترکیـه نیز برقی است. همچنین بین استانبول و آنکاراقطارهای تندرو نیز، علاوه بر قطار معمولی، وجود دارد. پروژه‌های دیگری هم به منظور ایجاد قطار تندرو بین شـهرهای اصلی ترکیـه درون دست اجراست. این خطوط شـهرهای مـهم ترکیـه را بـه یکدیگر متصل مـی‌کنند.

ترکیـه از طریق راه‌آهن با کشورهای بلغارستان، یونان، سوریـه و ایران درون ارتباط است. شبکه خطوط راه‌آهن ایران، از مسیر دریـاچه وان، ایران را بـه ترکیـه متصل مـی‌سازد و قطارهایی نیز درون مسیر تهران، تبریز، وان، استانبول تردد مـی‌کنند. خطوط ریلی ایران ترکیـه درون دریـاچه وان بـه انتها مـی‌رسد و مسافرین حتما از طریق قایق(free Boat) بـه سمت دیگر دریـاچه رفته و سوار قطار دیگری شوند.

جاده‌ها

ترکیـه که تا سال 2008، 352,064هزار کیلومتر مسیر جاده‌ای داشت(در رده 19 دنیـا). درون سال‌های اخیر ترکیـه از نظر جاده‌های گوناگون رشد وتوسعه قابل ملاحظه‌ای داشته؛ بـه طوری کـه این جاده‌ها، هم پشتوانـه مناسبی به منظور بخش‌های مختلف اقتصادی ترکیـه بوده و هم امکان تردد مناسب شـهروندان را فراهم کرده است. همچنین ترکیـه درآمد بالایی از ترانزیت کالا و مسافر از طریق جاده‌های خودب مـی‌کند.

بنادر و کشتیرانی

مسیرهای داخلی قابل کشتیرانی ترکیـه درون حدود 1,200کیلومتذ است(در رده 51 دنیـا). سازمان کشتیرانی درون زمان امپراطوری عثمانی بـه وجود آمد و تا سال 1925 نیز بـه کار خود ادامـه داد. درون حال حاضر سه سازمان کشتیرانی دولتی امور حمل‌ونقل درون دریـاها را بـه عهده دارند. خطوط کشتیرانی دولتی و خصوصی ترکیـه، با بیش از یک هزار کشتی بزرگ، شمار عظیمـی مسافر و حجم بار بسیـاری را جابجا مـی‌کنند. بنادر عمده از لحاظ ظرفیت بارگیری عبارتند از: استانبول درون دریـای مرمره، ازمـیر درون دریـای اژه، سامسون(Samsun)، زونگولداک(Zonguldak)، هوپا(Hopa)، گیرسون(Giresun) و ترابوزان(Trabzon) درون دریـای سیـاه، آنتالیـا، مرسین(Mersin) و اسکندرون(Iskenderun) درون دریـای مدیترانـه.




[معرفی ترکیـه | بیـا استانبول تاکید رئیس مرکز امور مذهبی ترکیه بر ایجاد تقویم واحد اسلامی]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 08 Jul 2018 11:15:00 +0000